“Allah’ım, Recep ve Şa’ban’ı bize mübarek (ve bereketli) kıl ve bizi (sağlıkla) Ramazana ulaştır!”
(Heysemi. Mecmeu z-zevâid. III. 140)
عَنْ أَنَسٍ أنّ النَّبي صَلَّىَ اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ كَانَ إذَا دَخَلَ رَجَبُ قَالَ : اللَّهُمَّ بَارِكْ لَنَا فِي رَجَبَ وَ شَعْبَانَ وَ بَلِّغْنَا رَمَضَانَ
Enes b. Malik radıyallahu anh’ın haber verdiğine göre Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem Recep ayına girdiği zaman şöyle dua edermiş:
“Allah’ım, Recep ve Şa’ban’ı bize mübarek (ve bereketli) kıl ve bizi (sağlıkla) Ramazana ulaştır!”
(Heysemi. Mecmeu z-zevâid. III. 140)
“Kulluk-yoğun bir mevsim” demek olan Üç Aylar’a girdiğimiz günlerde, bütün Müslümanları yeni bir Ramazan’a kavuşma heyecanı ve ümidi sarmaya başlar. Hemen belirtmek ve müjdelemek gerektir ki böylesi bir heyecan, ümit, hazırlık ve özlem, hadisimizde görüldüğü gibi, İslami bir terbiye sonucudur. Bu sebeple de tebrik ve takdire değer.
Daha diri bir dinî hayata sahip olabilmek için, dinî bilgiler ve pratiklerle, yani sağlam bilgi ve ihlaslı amellerle güçlenmiş olmak temel şarttır. Bir anlamda yıllık bakım ya da tahsil ve tatbikat zamanı olan Üç Aylar’ı ve özellikle Ramazan’ı gereği gibi değerlendirmek, o havayı bütün bir yıla taşımak ve taşırmak, hiç şüphesiz daha diri olduğu kadar daha tatlı bir dinî hayat yaşamayı sağlayacaktır.
Bize göre dünya ve ahiretin saadet anahtarı imandır. Fert ve toplum hayatımıza onu daha büyük ölçüde etkili kılacak uygun zamanlara kavuşma isteği aslında daha diri bir dinî yaşayışı arzulamaktır, iyiliklerin ve güzelliklerin peşinde olmaktır. Müslümana da bu yakışmaktadır. Zira “Müslümanların en hayırlısı, ömrü uzun, ameli güzel olandır.” [1]
Hadisimizin Müsned’de yer alan rivayeti “Allah’ım, bize Receb ve Şaban’ı mübarek kıl ve bize Ramazanı da mübarek kıl” [2] anlamındadır. Ahmed el-Bennâ es-Sââtî’nin dediği gibi burada Ramazan’ın, Receb ve Şaban’a atfedilmeksizin müstakilen duaya konu edilmesi, onun üstün faziletine işarettir. [3]
Ramazan’ın üstün fazilet ve değeri gerek ayet ve gerekse hadis-i şeriflerle açıklanmıştır. Mesela;
– İnsanlığın hidayet rehberi Kur’ân-ı Kerîm Ramazan’da, mübarek bir gecede, Kadir Gecesi’nde inzâl buyrulmuştur.
– Bin aydan daha hayırlı olan yani 83 sene 4 aylık bir ömrü hatasız yaşama imkânı veren Kadir Gecesi, Ramazan’dadır.
– Karşılığının Allah Teâlâ tarafından tayin edileceği oruç ibadeti Ramazan’da tutulur.
– İyiliğin de kötülüğün de her zamankinden kat kat fazla önem kazandığı ay Ramazan’dır.
– Rahmet, mağfiret ve cehennemden kurtuluş imkânı getiren ay Ramazan’dır
Recep ve Şaban aylarının asıl değeri, Ramazan’a olan yakınlıklarıdır. O halde Ramazan’ın feyz ve bereketinden tam anlamıyla istifade edebilmek için Üç Aylar’ın girişiyle birlikte yeni, daha şuurlu ve ihlaslı bir kulluğu yaşamaya gayret etmek, bunu başarmaya çalışmak gerekmektedir.
Üstün vasıflarından en çok bilinenlerini sıraladığımız böyle bir aya duyulan özlem, iyiliklerin, güzelliklerin tekrarını istemek, kötülüklerden ve zararlılardan tekrar tekrar uzak kalmayı dilemek demektir. Başka bir deyişle ömrü amel-i salih üzere Müslümanca geçirme, hayatı iyiliklerle bezeme arzusudur.
Böyle bir arzu ve özlemin, özellikle Recep ayına girildiğinde duyulması, Recep ve Şaban’ın asıl değerlerinin, kulu Ramazan’a hazırlaması dolayısıyla olduğunu yani onların bereketinin ancak Ramazan’la tamamlanacağını göstermektedir. Bu iki ayın asıl değeri, Ramazan’a olan yakınlıklarıdır. O halde Ramazan’ın feyz ve bereketinden tam anlamıyla istifade edebilmek için Üç Aylar’ın girişiyle birlikte yeni, daha şuurlu ve ihlaslı bir kulluğu yaşamaya gayret etmek, bunu başarmaya çalışmak gerekmektedir.
Daha diri bir dinî hayata sahip olabilmek için, dinî bilgiler ve pratiklerle, yani sağlam bilgi ve ihlaslı amellerle güçlenmiş olmak temel şarttır. Bir anlamda yıllık bakım ya da tahsil ve tatbikat zamanı olan Üç Aylar’ı ve özellikle Ramazan’ı gereği gibi değerlendirmek, o havayı bütün bir yıla taşımak ve taşırmak, hiç şüphesiz daha diri olduğu kadar daha tatlı bir dinî hayat yaşamayı sağlayacaktır. Yaşlandıkça ömrün sonlarına doğru daha fazla tevbe, zikir, tesbih, ibadet, hayr ve hasenat yapılması tavsiyeleri de aslında giderek gücünü arttıran bir dinî diriliğin gereğini vurgulamaktır.
Hadisimizi gerek dua olarak okumakta gerekse onun zihinlerimize ve hayatımıza kazandırmak istediği dinî diriliği elde etmeye çalışmakta büyük bir hayr vardır. Özlemlerimiz keşke hep böylesi mevsimler ve Ramazan gibi günler için olsa…
Prof.Dr. İsmail Lüfti Çakan
Dipnotlar
1. Tirmizi, Zühd, 21. 22: Darîmî, Rikak 30: Ahmed b. Hanbel. Müsned, V. 10.43 47.48.50.267.
2. Ahmed b. Hanbel, Müsned, l 259
3. Bk Sâ’âtî, Fethu’r-rabbânî. lX, 231